Een opgeplakte banaan? Een wc-pot met een handtekening erop? Een vloer met pindakaas? Allemaal echte voorbeelden van iets dat voor kunst door moet gaan. Ik vind het kunst. Ik vind het kunst, omdat het in een museum staat. Ik vind het kunst, omdat het gedurfd is. Maar is dat wel een goede definitie? Wie bepaalt eigenlijk dat iets kunst is? Wat maakt het nou uit dat iets kunst is?
Ik zat in een Irish pub met iemand dit te bespreken. Zijn visie was: “Wanneer iemand er langdurig naar kijkt is het kunst. Dat kan bijvoorbeeld een toneelstuk zijn, een dansvoorstelling, een schilderij… Maar ook een object dat normaal geen kunst is. Door er tijd aan te besteden wordt het kunst.” Daarop had ik wel wat aan te merken: als ik een tijd naar mijn glas cola zit te staren; is het op een bepaald moment dan kunst geworden? En wat als ik een schilderij heel kort zie. Ik noem dat al direct kunst, zonder er al te veel aandacht aan te hebben besteed.
Ons filosofische gesprek werd verstoord door een ietwat aangeschoten dame in een feestelijke jurk (bedenk dat we in een Irish pub zaten). Ze vroeg de aandacht om met z’n allen even een nummer mee te zingen, want het was haar verjaardag. Een frivole interruptie van ons gesprek.
Was dit nu kunst? Zijn we zojuist getuige geweest van een kunstwerk? En als de jarige Joke een kunstwerk was, waren de meezingende meiden aan een tafeltje dat dan ook? We hebben er aandachtig naar gekeken. Dat zou kunst moeten zijn volgens onze redenatie.
We keken opnieuw naar het glas cola. Nu wat langer. Voor mijn cafévriend werd het glas nu een kunstwerk. Voor mij niet. Het had dus met perspectief te maken. Iets ís niet kunst, iets erváár je als kunst. Kunst is dus subjectief. Kunst heeft niets te maken met het object zelf. De WC-pot met een handtekening erop is geen kunst. Het is een WC-pot met een handtekening erop (als je heel filosofisch gaat doen klopt ook dat niet). Dat moet dus betekenen dat iets kunst ‘is’, als er iemand is die het kunst noemt. En dan is het voor diegene kunst, en voor iemand anders mogelijk niet.
De definitie van kunst is, volgens mij, dus: een ervaring van dat wat iemand kunst noemt.
